११ मंसिर २०७९, आइतबार
गएको ०७४ सालको प्रदेशसभा निर्वाचनमा बहुमत पुर्याउन एक सीट मात्र बाँकी राखेको नेकपा एमाले ०७९ मंसिर ४ गते सम्पन्न चुनावबाट निकै ठूलो क्षति व्यहोर्नुपरेको छ । पाँच वर्ष अघिको चुनावमा नेकपा (माओवादी केन्द्र)सँग तालमेलको गरेर २० सीट जितेको एमाले एक्लैले यो चुनावमा मुस्किलले पाँच सीट ल्याएको छ । त्यतिखेर माओवादीले १३ सीट ल्याउँदा काँग्रेसको छ र राप्रपाको एउटा सीट रहेको थियो ।
यो चुनावमा एमालेले कर्णाली प्रदेशसभा सदस्यमा डोल्पा (१), मुगु (१), जुम्ला (२), दैलेख क्षेत्र नं.२ (२) र सुर्खेत क्षेत्र नं.२ (१) गरी पाँच क्षेत्रबाट जित्न सफल भएको छ । यद्यपि यस पटकको प्रतिनिधि तथा प्रदेशसभा सदस्यको निर्वाचनले नेकपा एमालेलाई कर्णालीमा निकै कमजोर बनाएको छ । प्रदेशसभा सदस्यमा पाँच सीट जितेको एमाले प्रतिनिधिसभा सदस्यमा शून्यमा झरेको छ ।
मुलुकभरि स्वतन्त्रको लहर चलेको बेला कर्णालीमा त्यो खासै देखिएन । स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएर जुम्ला (१ं)बाट जितेका देवेन्द्र शाही नेपाली काँग्रेसका उम्मेदवार ललितजंग शाहीको बागी नै थिए । गत निर्वाचनबाट प्रदेशसभा सदस्यमा निर्वाचित सुर्खेत क्षेत्र २(१) का यामलाल २(२) का विन्दमान विष्ट, डोल्पा (२)बाट बीरबहादुर शाही र हुम्ला (२)बाट जीवनबहादुर शाही दोहिरिनुभएको छ । शाही कर्णाली प्रदेशका मुख्यमन्त्रीसमेत हुनुहुन्छ ।
कर्णाली प्रदेशसभाका २४ सीटमा चार पुरानै दोहिरिएपनि १८ जना नयाँ अनुहारले प्रदेशसभामा प्रवेश पाएका छन् । निर्वाचित दुई प्रदेशसभा सदस्यले प्रतिनिधिसभाको अनुभव लिइसकेका छन् । कर्णाली प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचनका लागि सत्ता गठबन्धन दलभित्र १२ नेपाली काँग्रेस र १० नेकपा (माओवादी केन्द्र) र दुई नेकपा (एकीकृत समाजवादी)को भाग लगाइएको थियो । काँगे्रस–माओवादी केन्द्रले नौ÷नौ जित्दा समाजवादीले दुवै सीट गुमायो ।
नेपाली काँग्रेसका नेता तथा कर्णाली प्रदेशका मुख्यमन्त्री शाहीले हुम्ला (२)बाट सात हजार ५६ मत ल्याउँदा एमालेका छक्कबहादुर लामा दुई हजार ९७९ मत प्राप्त गरेर पराजित हुनुभयो । हुम्ला (१) मा भने नेकपा (माओवादी) केन्द्रका रनसिंह परियारले स्वतन्त्र उम्मेदवार मंगलबहादुर शाहीले चार हजार ६३० मत प्राप्त गर्दा छ हजार ४८१ मत ल्याएर निर्वाचित हुनुभयो ।
त्यस्तै, मुगु प्रदेश (१)मा नेकपा एमालेका जीतबहादुर मल्लले छ हजार ६१८ मत प्राप्त गर्दा एकीकृत समाजवादीका गोपाल बमले पाँच हजार ५४५ मत ल्याएर पराजित हुनुभयो । प्रदेश (२)मा भने नेकपा (माओवादी केन्द)का मंगलबहादुर शाही निर्वाचित हुनुभयो । उहाँले आठ हजार ४२९ मत प्राप्त गर्दा एमालेका कर्णबहादुर मल्लले चार हजार ८८४ मत ल्याउनुभयो ।
जुम्लामा (१) मा गठबन्धनविरुद्ध स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिनुभएका काँग्रेसकै देवेन्द्र शाहीले काँगे्रसकै उम्मेदवार ललितजंग शाहीलाई पराजित गर्नुभयो । उहाँले नौ हजार ६५४ मत ल्याउँदा ललितजंग शाहीले सात हजार ७५५ मत ल्याउनुभयो । जुम्ला (२) मा नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का पदमबहादुर रोकायले छ हजार ७१५ ल्याउँदा नेकपा एमालेका टेकराज पछाईले सात हजार ८२७ मत प्राप्त गरी विजयी हुनुभयो ।
डोल्पा (१) नेकपा एमालेका शेरबहादुर बुढा गठबन्धनका साझा उम्मेदवार नेपाली काँगे्रसका दीपेन्द्रबहादुर शाहीलाई पराजित गर्नुभयो । शाहीले दुई हजार ४६५ मत ल्याउँदा बुढाले चार हजार ७४३ मत प्राप्त गर्नुभएको थियो । डोल्पा (२)मा भने नेकपा एमालेका धनचन्द्र वैजीले चार हजार ५९५ मत प्राप्त गर्दा माओवादी केन्द्रका बीरबहादुर शाहीले पाँच हजार २९५ मत ल्याएर विजय हुनुभयो ।
त्यस्तै, कालीकोट प्रदेश (१)मा माओवादी केन्द्रका दुर्गबहादुर रावतले नौ हजार १४ मत प्राप्त गरी निर्वाचित हुनुभयो । यता एमालेका कुर्मराज शाहीले सात हजार ९५३ मत ल्याउनुभएको थियो । प्रदेश (२) नेपाली काँग्रेसका हिक्मतबहादुर विष्टले १३ हजार ७८३ मत ल्याएर विजयी हुँदा एमालेका वीरेन्द्रबहादुर बोगटीले पाँच हजार ८३८ मत ल्याउनुभयो ।
दैलेख क्षेत्र नं.१ को (१) र (२) दुवैमा नेपाली काँग्रेसका उम्मेदवार नेकपा एमालेका उम्मेदवारहरुलाई हराउँदै विजयी भए । प्रदेश (१)मा पूर्णबहादुर खत्रीले नौ हजार ४८२ मत ल्याएर निर्वाचित हुँदा एमालेका धर्मराज रेग्मीले आठ हजार ९८ मत ल्याउनुभयो । प्रदेश (२) काँग्रेसका कृष्णकुमार बिसीले नौ हजार ४७१ मत प्राप्त गरेको एमालेका प्रेमबहादुर थापालाई पराजित गर्दै दश हजार ५४५ मत प्राप्त गरी विजयी हुनुभयो ।
दैलेख क्षेत्र नं.२ (१) काँग्रेसका घनश्याम भण्डारीले १० हजार ८२२ मत ल्याएर निर्वाचित हुँदा नेकपा एमालेका तिलकप्रसाद रिजाल नौ हजार ५०३ मत प्राप्त गर्नुभयो । त्यस्तै, प्रदेश (२) भने नेकपा माओवादीका योगेन्द्र शाहीलाई ८४ मतले हराउँदै एमालेका विनोदकुमार शाहले नौ हजार ४८० मत ल्याएर विजयी हुनुयभयो । शाहीले नौ हजार ३८७ मत प्राप्त गर्नुभएको थियो ।
सुर्खेत क्षेत्र नं.१ को प्रदेश (१) मा काँग्रेसका खड्ग पोखरेलेल १८ हजार २६४ मत ल्याएर विजयी हुनुभएको छ । उहाँका प्रतिस्पर्धी एमालेका ठम्मर विष्टले १५ हजार २३७ मत प्राप्त गर्नुभयो । विष्ट माओवादीबाट एमालेमा प्रवेश गर्नुभएको थियो । यता प्रदेश (२)मा माओवादीका कृष्णबहादुर जिसीले २१ ह्जार ७३४ मत प्राप्त गरी निर्वाचित हुँदा एमालेका डण्डीप्रसाद शर्मा १७ हजार ५३८ मत ल्याएर पराजित हुनुभयो ।
सुर्खेत क्षेत्र नं.२ को प्रदेश (१)मा नेकपा एमालेका यामलाल कँडेल १८ हजार ५६१ मत ल्याएर विजयी हुँदा काँग्रेसका कालीप्रसाद शाक्यले १८ हजार ४०० मत प्राप्त गरी पराजित हुनुभयो । प्रदेश (२) मा नेकपा माओवादी केन्द्रका विन्दमान विष्टले १३ हजार ९०९ मत प्राप्त गरी विजय हुनुभयो । उहाँका प्रतिस्पर्धी एमालेका ताराकेशर गौतमले नौ हजार ३३० मत ल्याउनुभएको थियो ।
त्यसैगरी, सल्यान प्रदेश (१)मा नेकपा माओवादीका भीमप्रकाश शर्माले २२ हजार २५४ मत ल्याएर निर्वाचित हुनुभएको छ । एमालेका कुलबहादुर गिरिले १४ हजार २२९ मत प्राप्त गर्नुभयो । प्रदेश (२) काँग्रेसका सुरेश अधिकारी निर्वाचित हुनुभएको छ । अधिकारीले २० हजार ४२४ मत ल्याउँदा नेकपा एमालेका गुलाबजंग शाहले १६ हजार ५३९ मत प्राप्त गर्नुभएको थियो ।
रुकुमपश्चिमको प्रदेश (१) र (२) माओवादी केन्द्रले नै विजय गरेको छ । प्रदेश (१) मा आठ हजार ८१ मत ल्याएका एमालेका नारायणकुमार शाहलाई हराउँदै माओवादीका महेन्द्र केसीले १९ हजार ३३ मत प्राप्त गरी विजय हाँसिल गर्नुभएको छ । प्रदेश (२) माओवादीका राजकुमार शर्माले २० हजार १६० मत ल्याएर निर्वाचित हुँदा एमालेका कर्णबहादुर घर्तीले आठ हजार ७८ मत प्राप्त गर्नुभयो ।
जाजरकोट प्रदेश (१) र (२) मा नेपाली काँग्रेसले विजय हाँसिल गरेको छ । प्रदेश (१) मा काँग्रेसका वेदराज सिंहले १८ हजार ५४३ मत ल्याएर निर्वाचित हुँदा एमालेका डम्बरबहादुर सिंहले ११ हजार ४७० मत प्राप्त गर्नुभयो । प्रदेश (२) काँग्रेसकै राजीवविक्रम शाहले १६ हजार ४० मत प्राप्त गरी निर्वाचित हुँदा एमालेका खिमबहादुर शाहीले १० हजार ५३० मत ल्याउनुभएको थियो ।
अघिल्लो कार्यकालका प्रदेशसभा सदस्यहरु ठम्मर विष्ट, पदमबहादुर रोकाय, धर्मराज रेग्मी, कुर्मराज शाही दोहोरिने प्रयास गरेपनि उनीहरु पराजित भएका छन् । अहिले भने प्रदेशसभामा निर्वाचित नयाँ १८ अनुहारले कर्णाली प्रदेशसभामा प्रवेश पाउँदैछन् ।
को–को हुन् नवप्रवेशी प्रदेशसभा सदस्यहरु ?
सुर्खेत क्षेत्र नं.१ (१)बाट कांग्रेसका खड्ग पोखरेल १(२)बाट माओवादी केन्द्रका कृष्णबहादुर जिसी, सल्यान (१)बाट माओवादीका भीमप्रकाश शर्मा र (२)बाट काँग्रेसका सुरेश अधिकारी, रुकुमपश्चिम (१) र (२)बाट माओवादी केन्द्रका महेन्द्र केसी र राजकुमार शर्मा, जाजरकोट (१) र (२)बाट काँग्रेसका वेदराज सिंह र राजीवविक्रम शाह पहिलोपटक कर्णाली प्रदेशसभामा प्रवेश गर्दैछन् ।
त्यस्तै, डोल्पा प्रदेश (१)बाट नेकपा एमालेका शेरबहादुर बुढा, जुम्ला (१)बाट स्वतन्त्र उम्मेदवार देवेन्द्र शाही र (२)बाट एमालेका टेकराज पछाई, मुगु (१) बाट एमालेका जीतबहादुर मल्ल र (२)बाट माओवादीका मंगलबहादुर शाही, हुम्ला (१)बाट माओवादीका रनसिंह परियार, कालीकोट (२) बाट हिक्मतबहादुर विष्ट प्रदेशसभामा नवप्रवेशी हुन् । प्रदेशसभा सदस्यमा निर्वाचित भएपनि कालीकोट (१)बाट माओवादी दुर्गबहादुर रावतले प्रतिनिधिसभाको अनुभव लिइसक्नुभएको छ ।
त्यसैगरी, दैलेख क्षेत्र नं.१ (१) र (२)बाट निर्वाचित नेपाली काँग्रेसका पूर्णबहादुर खत्री र कृष्णकुमार बिसी, क्षेत्र नं.२ प्रदेश (१)बाट घनश्याम भण्डारी पनि प्रदेशसभामा प्रवेश गर्ने नयाँ अनुहार हुन् । प्रदेश (२)बाट निर्वाचित नेकपा एमालेका विनोदकुमार शाहले २०५१ म नेमकिपाबाट दैलेख क्षेत्र नं.२ बाट प्रनिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित हुनुभएको थियो । पछि तत्कालीन् शाही शासनका बेला राजा ज्ञानेन्द्र शाहले उहाँलाई खानेपानी राज्यमन्त्री नियुक्त गरेका थिए ।
