१० मंसिर २०७९, शनिबार
कर्णाली प्रदेशका दश जिल्लामा प्रतिनिधि सदस्यका लागि १२ निर्वाचन क्षेत्र छन् । सुर्खेत र दैलेखमा दुई÷दुई निर्वाचन भएपनि बाँकी आठ जिल्लामा एक निर्वाचन क्षेत्र कायम गरिएको छ । सबै क्षेत्रको निर्वाचन प्रक्रिया सम्पन्न भईसकेको छ । नतिजा भने बिगत जस्तै तर ठीक विपरीत आएको छ ।
यसपटक मंसिर ४ गते सम्पन्न निर्वाचनमा देशैभरिझै कर्णालीमा नेपाली काँग्रेस, नेकपा (माओवादी केन्द्र), नेकपा (एकीकृत समाजवादी) वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धन र नेकपा एमालेबीच नै चुनावी प्रतिस्पर्धा भयो । यो चुनावमा एकाद जिल्लामा राप्रपा आफ्नो बिगत् फर्काउन सफल भयो । मूलतः चुनावी प्रतिस्पर्धा कम भड्किलो तर निकै रोचक नै बन्यो ।
पाँच वर्ष अघि विसं.२०७४ सालमा नेकपा एमाले र माओवादी केन्द्रको तालमेल भयो । एमाले र माओवादीको तालमेलका कारण कर्णालीका सबै जिल्लाका निर्वाचन क्षेत्रबाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा काँग्रेस ‘क्लिस्वीप’ भयो । प्रदेशसभा मुस्किलले बहाला मुख्यमन्त्री जीवबहादुर शाही प्रत्यक्षमा विजयी हुनुभएको थियो ।
प्रतिनिधि तथा प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचन २०७९ मंसिर ४ गतेको नतिजा भने बिगतकै जस्तो तर विल्कुल उल्टो आएको छ । यस पटकको निर्वाचनबाट हिँजो माओवादी केन्द्रसँग तालमेल गरेको एमाले सिंगो कर्णालीबाट ‘क्लिस्वीप’ हुँदा काँग्रेस भने माथि उठेको छ । माओवादीको भागमा पाँच प्रतिनिधि सभा सदस्यको भाग लाग्दा जुम्लाबाहेक हुम्ला, कालीकोट, जाजरकोट र रुकुमपश्चिम जितेको छ ।
नेपाली काँगे्रसको भागमा परेका मुगु, दैलेख क्षेत्र नं.२ र सुर्खेत क्षेत्र नं.१ र २ मा विजय हाँसिल गरिसकेको छ । नेकपा (एकीकृत समाजवादी)को लिएको डोल्पा, दैलेख क्षेत्र नं.१ र सल्यानमा आफ्नो जीत हात पारिसकेको छ । एमालेले भने कर्णालीका दश जिल्लामा रहेका १२ निर्वाचन क्षेत्र कतैबाटबाट पनि जीत हात पार्न नसकेर शून्यमा झरेको छ ।
जुम्लामा राप्रपाका प्रवक्ता ज्ञानबहादुर शाहीले २२ हजार आठ सय १९ मत प्राप्त गर्दा गठबन्धन दलका साझा उम्मेदवार गोमा गौतम (कुँवर)ले ११ हजार नौ सय ५९ मत प्राप्त गर्नुभयो । यहाँ गठबन्धनको पराजय भएको छ । यसअघि नेकपा (माओवादी केन्द्र)का गजेन्द्रबहादुर महत सांसदमा निर्वाचित हुनुभएको थियो ।
सुर्खेत क्षेत्र नं.१ को प्रतिनिधिसभा सदस्यमा गठबन्धन दलका साझा उम्मेदवार नेपाली काँग्रेसका उपसभापति पूर्णबहादुर खड्का भारी मतले विजयी हुनुभएको छ । खड्काले ४२ हजार छ सय सात मत ल्याउँदा ११ हजार छ सय १९ मतान्तरले पछि परेका उहाँका निकटतम् प्रतिद्वन्द्वी नेकपा एमालेका ध्रुवबहादुर शाहीले ३० हजार नौ सय ८८ मत प्राप्त गर्नुभयो । जसले ०७४ को चुनावमा खड्कालाई हराउनुभएको थियो ।
सुर्खेत क्षेत्र नं.२ मा गठबन्धनका साझा उम्मेदवार नेपाली काँग्रेसका नेता हृदयराम थानीले नेकपा एमालेका अमृतबहादुर बुढाक्षेत्रीलाई पाँच हजार ६७ मतान्तरले पछि पार्दै ३४ हजार ६२५ मत ल्याएर थानी विजयी हुनुभयो । त्यसमा क्षेत्रमा गएको निर्वाचनमा एमालेका नवराज रावत निर्वाचित भएका थिए ।
जाजरकोटबाट प्रतिनिसभा सदस्यमा शक्तिबहादुर बस्नेतले ३४ हजार १५१ मत प्राप्त गर्नुभयो । उहाँका निकटतम् प्रतिद्वन्द्वी निरजप्रसाद आचार्यले २५ हजार १२० मत ल्याएर पराजित हुनुभयो । बस्नेत चौथो पटक संंसद प्रवेश गर्दै हुनुहन्छ ।
रुकुमपश्चिममा नेकपा माओवादीका जनार्दन शर्मा (प्रभाकर)ले ३९ हजार ५४९ मत ल्याउँदा नेकपा एमालेका नन्दराम देवकोटा १२ हाजार ९६१ मत ल्याएर पराजित हुनुभयो । विसं.२०६४ सालदेखि शर्माले पनि निरन्तर संसदमा प्रवेश गर्दै आउनुभएको छ ।
सल्यानबाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा सत्ता गठबन्धनका साझा उम्मेदवार नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का प्रकाश ज्वाला ०६४ सालको संविधानसभाको निर्वाचन बाहेक २०५१ यता लडेका सबै चुनाव जित्नै आउनुभएको छ ।
नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का उपमहासचिव एवं कर्णाली प्रदेश इञ्चार्जसमेत रहेका ज्वालाले १५ हजार ९११ मतान्तरले स्वतन्त्र उम्मेदवार राजेन्द्रबहादुर शाहलाई पछि पार्दै ३५ हजार ७०० मत ल्याएर विजयी हुनुभयो । जहाँ कि शाहले १९ हजार ७८९ मत प्राप्त गर्नुभएको थियो ।
त्यस्तै, दैलेख क्षेत्र नं.१ बाट गठबन्धनका साझा उम्मेदवार अम्मरबहादुर थापाले १८ हजार २५६ मत ल्याउँदा नेकपा एमालेका रविन्द्रराज शर्मा १७ हजार ४०७ मत ल्याएर पराजित हुनु पर्यो । त्यस्तै, दैलेख क्षेत्र नं.२ मा गठबन्धनकै साझा उम्मेदवार नेपाली काँग्रेसका दिक्पालकुमार शाहीले २० हजार १५८ मत ल्याएर विजयी हुनुभयो ।
नेकपा एमालेका लक्ष्मीप्रसाद पोखरेलले भने २० हजार पाँच मत ल्याउनुभयो । गत ०७४ को चुनावमा नेकपा एमालेले क्षेत्र नं.१ मा रविन्द्रराज शर्मा र २ मा राजबहादुर बुढालाई जिताएको थियो । नेकपा एमालेको गढ मानिएको दैलखका दुवै क्षेत्रको बिरासत यस पटकको वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनले तोडिदिएको छ ।
कालीकोटमा नेकपा माओवादी केन्द्रका महेन्द्रबहादुर शाहीले २४ हजार ४७४ मत प्राप्त गरी विजयी हुनुभयो । २०७० यताका सबै निर्वाचनबाट शाही निर्वाचित हुँदै आउनुभएको छ । उहाँ कर्णाली प्रदेश सरकारको मुख्यमन्त्रीसमेत भइसक्नुभएको छ । उहाँका प्रतिस्पर्धी नेकपा एमालेका नगिन्द्र शाहीले १६ हजार ४१० मत प्राप्त ल्याएर पराजित हुनुभयो ।
डोल्पा गठबन्धनका साझा उम्मेदवार धनबहादुर बुढाले ११ हजार २९२ मत ल्याएर विजयी हुँदा नेकपा एमालेका गणेशबहादुर शाहीले पाँच हजार ५०५ मत प्राप्त गरी पराजित हुनुभयो । बुढा पनि २०७० को संविधानसभा निर्वाचनदेखि सांसदमा दोहोरिने मौका गुमाउनुभएको छैन ।
हुम्लामा गठबन्धन दलका साझा उम्मेदवार नेकपा (माओवादी केन्द्र)का छिरिङ डम्डुल लामाले नेकपा एमालेका दल रावललाई चार हजार ८५५ को मतान्तरले पछि पार्दै १४ शजमर ३७१ मत ल्याएर विजयी हुनुभएको छ । रावलले नौ हजार ५१६ मत ल्याउनुभएको थियो । चुनावकै समयमा एमाले प्रवेश गरी प्रदेशसभा (२)बाट लडेका पूर्व माओवादी छक्कबहादुर लामा ०७४ मा हुम्लाबाट सांसद निर्वाचित हुनुभएको थियो ।
मुगुमा यसपटक सत्ता गठबन्धन दलका साझा उम्मेदवार नेपाली काँग्रेसका ऐनबहादुर शाहीले नेकपा एमालेका राजबहादुर कार्कीलाई तीन हजार ९९४ मतान्तरले पछि पार्दै १४ हजार ७०२ मत ल्याएर विजयी हुनुभएको छ । कार्कीले भने १० हजार ७०८ मत प्राप्त गर्नुभयो । यसअघि नेकपा (एकीकृत समाजवादी) मुगु प्रदेश (१) बाट चुनाव लडेका पूर्व एमाले गोपाल बम संघीय सांसदमा निर्वाचित हुनुभएको थियो ।
नेकपा माओवादी केन्द्रका नेता तथा अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मा (प्रभाकर)ले कर्णालीका अग्रगामी जनताको मतले अपेक्षित परिणाम प्राप्त भएको जनाउनुभयो । यद्यपि नेकपा एमाले सुर्खेत क्षेत्र नं.२ प्रदेश (१) बाट निर्वाचित प्रदेशसभा सदस्य यामलाल कँडेलले गठबन्धनका नाममा एमालेमाथिको घेराबन्दीले कर्णालीमा एमालेका लागि अनपेक्षित नतिजा आएको प्रतिक्रिया दिनुभयो ।
एमालेभित्रको विभाजन र वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका कारण कर्णालीमा एमाले शून्य भएको राजनीतिक विश्लेषक पिताम्बर ढकाल बताउनुहुन्छ । निर्वाचन आयोग नेपालको सार्वजनिक तथ्याङ्क अनुसार हाल कर्णालीका १० जिल्लाको १० लाख ८५ हजार ४०३ मतदाता संख्या मध्ये छ लाख ६२ हजार ९५ (६१ प्रतिशत)ले भोट हालेका थिए ।
