OnlinePana

आज : २०८० चैत्र १५ गतेPreeti to UnicodeUnicode to PreetiRoman to UnicodeDate Converter
नेत्र शाही,कार्तिक १७, २०७८ जुम्ला,
१०२३ पटक

कात्तिक १७ गते, मञ्चको दायातिर रैथाने जौको भल्को, घासको खात, धानको कुनियो, दाउरोको खात, मकैको डोको, स्याउको बगैचा छ । दायाँ तिर स्थानीय भेडाको ऊनबाट उत्पादित राडिपाखी, डौठो, कालो कम्बल, फेरे सहितका स्थानीय उत्पादित बस्तु छन् । मञ्चको अगाडि सल्ला, देवदारको रुखहरु, फुलहरु र पिठोले लाम्रा संवाद कार्यक्रम लेखिएको छ । मञ्चको पछाडि माछामार्ने जाल, ओखल, मुसल, हुक्का, करुवा, छाप्र, डालो सहित उत्पादित तरकारी र फलफुलहरु रहेका छन् ।

मौलिक संस्कृतिको कार्यक्रम जुम्लाको लाम्रा गाउँले शुरुवात गरेको छ । उपलब्ध स्थानीय महत्वका स्रोत साधन प्रयोग गरेर सभ्यता झल्काउने प्रयास कार्यक्रम स्थलबाटै शुरुवात गरिएको छ । सजिसजावट कुनै मञ्च नभई ग्रह्रामा मञ्च आयोजना गरिएको लाम्रा संवाद कार्यक्रम आफैमा मौलिक देखिन्थ्यो ।ति मञ्चमा राखिएका स्थानीय स्रोत साधन हेर्दा खस सभ्यताका पुर्खाले आर्जेमा शिप, कला र सम्पतिको झल्को देखिन्थ्यो ।

अतिथिलाई औपचारिक रुपमा आसन ग्रहण गराउने कामलाई पनि छोट्याएको थियो ।
खस सभ्यता र सस्कृतिमा आधारित कुराकानी लाम्रा सम्वाद २ तातोपानी गाउँपालिका ५ लाम्रा गाउँमा यस बर्ष पनि शुरु गरिएको हो ।
खस सभ्यता सँग जोडिएका विभिन्न ७ वटा शेषनहरु मध्य पहिलो दिन शब्द र सस्कृति, नौ नगरा, ३६ पयाना र विद्वत प्रवर्चन गरिएको छ । यसका साथै पञ्चेबाजाको नगरा र मागलबाट कार्यक्रमको शुरुवात गरिएको छ ।

“मञ्चको दायातिर रैथाने जौको भल्को, घासको खात, धानको कुनियो, दाउरोको खात, मकैको डोको, स्याउको बगैचा छ । दायाँ तिर स्थानीय भेडाको ऊनबाट उत्पादित राडिपाखी, डौठो, कालो कम्बल, फेरे सहितका स्थानीय उत्पादित बस्तु छन् । मञ्चको अगाडि सल्ला, देवदारको रुखहरु, फुलहरु र पिठोले लाम्रा संवाद कार्यक्रम लेखिएको छ । मञ्चको पछाडि माछामार्ने जाल, ओखल, मुसल, हुक्का, करुवा, छाप्र, डालो सहित उत्पादित तरकारी र फलफुलहरु रहेका छन् ।”

लाम्रा सम्वादमा खस सभ्यता र सिञ्जा साम्राज्यको ईतिहास, विगत र बर्तमानको अवस्थाको वारेमा चर्चा गरिएको छ । यसैगरी पछिल्लो समय खसिया आखार जुम्ली शब्दकोष प्रकाशनको अवस्था, खस भाषाको तथ्यांकीय अवस्था, सस्कृति र स्थानीय सरकारको भूमिका बिषयमा सम्वाद सहित कुराकानी गरिएको छ ।

प्रस्तोता लालप्रसाद चौलागाईले संचालन गर्नुभएको “शब्द र सभ्यता” बिषयको सत्रमा खस भाषाका जानकार कनकासुन्दरी गाउँपालिका निवासी तुंगनाथ उपाध्याय, जुम्ला बहुमुखी क्याम्पसका उपप्रध्यापक प्रकाशचन्द्र खत्री, कनकासुन्दरी गाउँपालिका अध्यक्ष नरविर रावत र सस्कृति बिषयका जानकार पूर्णसिहं कठायतले आफ्नो धारणा प्रस्तुत गर्नुभएको छ ।

प्रस्तोता पत्रकार सागर परियारले तातोपानी गाउँपालिकाले गठन गरेको पञ्चेवाजा संरक्षण समितिले दमाहाको रन्कोमा नौ नगरा र ३६ पयानका बिषयमा नाचगानका साथै सो बिषय को बृस्तृत बिषयमा सम्वाद सहजिकरण गर्नुभएको छ । सो सम्वादमा बर्षौ देखी दमाहा सँग खेल्दै पेशा गर्दै आएका जानकार व्यक्तिहरुबाट कला प्रस्तुत हुनुका साथै सम्वाद कार्यक्रम मार्फत स्थानीयलाई जानकारी गरिएको छ ।
बिद्वत प्रवचनमा तातोपानी गाउँपालिका अध्यक्ष नवराज न्यौपानेले हिजो सिञ्जा राज्य, खस सभ्यता, तातोपानी गाउँपालिकामा भएका पर्यटकीय स्थल र सभ्यताको बिषयमा गाउँपालिकाले गरेका कामहरुको जानकारी दिनु भएको थियो । अध्यक्ष न्यौपानेले मार्सीधानको उद्गम स्थल लाक्षु ज्यूला, गिरी दह, तातोपानी सहित दर्जनौ तालहरु तथा विभिन्न पर्यटकीय स्थलका बिषयमा जानकारी गर्नु भएको थियो । उहाँले गाउँपालिकाले खस भाषाको पाठ्यपुस्तक प्रकाशनमा समेत जोड दिएको बताउनुभयो । कार्यक्रम संचालन स्थान तातोपानी गाउँपालिका ५ का वडाध्यक्ष हरिबहादुर डाँगीले खस सभ्यताको जगेर्ना गर्न कार्यक्रमको थालनी गरिएको बताउनुभयो ।

कार्यक्रमका संयोजक नन्दप्रसाद चौलागाईले तिनै दिनको कार्यक्रमको वारेमा जानकारी गर्नु भएको थियो । पञ्चेवाजा सँग सम्वन्धित नौ नगरा, ३६ पयाना, शब्द र सभ्यता, कोरोनाको कथा, बिजुलीका सुईना, ढाल नाच, धारु नाच, भूसको आगो, हाम्रो नेता, हाम्रो निति लगायतका शेसन यस पटक रहेका छन् ।

गत बर्ष पनि लाम्रा गाउँले गाउँको जँडो, तिर्थ र हाटका कुरा, कुलोका सवाई, सस्कृति र संस्कार, श्रम र शिप, सर्जक र सृजना, उद्यम र उत्पादन सहतिका सत्रहरु संचालन गरिएका थिए ।
त्यहाँ थालिएकाे सम्वाद त माैलिक हुनेनै भयाे तर खस सभ्यतामा अार्जन गरिएका सामाग्री, बस्तुले मञ्च संग्रहालय जस्तै देखिन्थ्याे ।

           तस्बिर नेत्र शाही जुम्ला ।

 

प्रतिकृया दिनुहोस्